Kupując nowy żyrandol, plafon LED, czy lampę wiszącą staje przed nami nowe wyzwanie – jak podłączyć lampę? Mimo iż wydaje się to dziecinnie proste, wielu z nas przeraża to, że podczas instalacji coś pójdzie nie tak i montaż lampy sufitowej zakończy się niepowodzeniem.
Sprawdzone oświetlenie
Najnowsze produkty które często są wybierane przez naszych klientów:
Jeśli chodzi o montaż lampy sufitowej, to będzie on różnił się znacząco w zależności od tego, jaki rodzaj produktu montujemy. Zastanawiając się więc jak podłączyć kable do lampy sufitowej, należy przede wszystkim zweryfikować, z jakim produktem mamy do czynienia. Przede wszystkim zweryfikować należy, w jaki sposób wygląda wpięcie zasilania. Idealnie zobrazować można to na produkcie, jakim są plafony LED. Zasadniczo plafony LED podzielić można na 3 kategorie, różniące się między sobą sposobem podpięcia plafony podtynkowe, plafony natynkowe, i plafoniery LED:
w tym przypadku plafony raczej nie posiadają kostki podłączeniowej ze względu na to, że mają zewnętrzną przetwornicę. Z przetwornicy wychodzą po prostu 2 przewody, które należy po prostu spiąć kostką elektryczną z przewodem fazowym i neutralnym.
Plafon LED tego typu podłączany jest dokładnie tak samo, jak wersja podtynkowa (przetwornica mieści się między sufitem a obudową lampy lub ma wyprowadzoną kostkę podłączeniową opisaną L/N – w zależności od modelu albo spinamy przewody kostką, ale wpinamy się przewodami w kostkę plafonu).
Plafoniera LED różni się tym, że większość obudowy stanowi klosz, który w większości przypadków jest odkręcany. W tym przypadku najczęściej przewody elektryczne wprowadzamy do plafoniery przez dedykowane w obudowie miejsce i wpinamy się w kostkę zamontowaną wewnątrz obudowy.
Jest to oczywiście duża generalizacja, jednak dotyczy większości produktów tego typu. Samo podłączenie wygląda również identycznie w przypadku, gdy mamy innego rodzaju lampy zasilane całościowo z jednego przycisku (podłączenie lampy sufitowej 2 kable).
Zobacz inne nowoczesne rozwiązania do oświetlenia wnętrz
Powyżej opisaliśmy podstawowe podłączenie lampy sufitowej, opierające się o 2 przewody – fazowy i neutralny. Tutaj szybko wspomnę, czym różnią się od siebie te przewody. Otóż przewód fazowy jest przewodem, w którym płynie napięcie 230V. Przewód neutralny natomiast to przewód podłączony pod neutralny punkt transformatora sieci elektrycznej. W teorii napięcie względem ziemi wynosi w nim 0V, jednak zawsze należy uważać podczas podłączania go, gdyż błąd w instalacji może prowadzić do pojawienia się w nim zasilania. W przypadku prądu przemiennego niezbędne jest doprowadzenie co najmniej tych 2 przewodów do zasilania. Stąd też podstawowe podłączenie lampy sufitowej opiera się właśnie o 2 żyły – fazową i neutralną. Jeśli więc z sufity wychodzą jedynie 2 przewody, pytanie, jak podłączyć lampę staje się dziecinnie proste. Po prostu musimy połączyć przewody zasilające z kostką znajdującą się na lampie bądź z przewodami z niej wyprowadzonymi. Oczywiście mowa tu o lampach sufitowych zasilanych bezpośrednio z sieci 230V. Jeśli zakupiliśmy lampę niskonapięciową o zasilaniu 12V bądź 24V prądu stałego, zastosować należy jeszcze zasilacz LED, który przetworzy napięcie z sieci na odpowiednie dla lampy – to jednak temat na zupełnie inny artykuł. Tutaj skupiamy się na tym, jak zamontować lampę na 230V.
Przejdźmy więc do meritum sprawy – jak podłączyć lampy sufitowe pod 230V? Oczywiście krok pierwszy to odłączenie zasilania – nigdy nie podłączacie lamp, gdy przewody są pod prądem. Grozi to porażeniem elektrycznym, a nawet śmiercią. Jeśli już odpięliśmy zasilanie, możemy rozpocząć podłączanie żyrandola. Na początek przyjmijmy przypadek z dwiema żyłami, np. jak podłączyć żyrandol 2 kable? Przypadek najprostszy to ten, gdy zarówno z sufitu, jak i z naszego żyrandola, czy też lampy wiszącej są 2 punkty podłączeniowe. Wtedy wystarczy jedynie spiąć je razem, pilnując kolorów i oznaczeń przewodów. Trzymając się tych samych kolorów przewodów, zepniemy odpowiednio przewody zasilające i neutralne. Przyjmując oczywiście, że nie występują błędy w instalacji. Jeśli mamy obawy co do prawidłowości podłączenia przewodów w instalacji zawsze można zweryfikować próbówką, który przewód jest fazowy (dioda w próbówce zaświeci), a który jest neutralny (nie zaświeci). Należy robić to jednak bardzo ostrożnie, jako że działamy wtedy pod prądem. Niestety nie zawsze w lampie będą 2 kable, jako że nawet jeden rodzaj lampy występuje w przeróżnych konfiguracjach jak np.:
W zależności od modelu różnić się będzie ilość przewodów w niej stosowanych. Jak podłączyć lampę w takim przypadku?
Jeśli mamy 2 żyły to wszystko jest dziecinnie proste, przejdźmy jednak dalej – podłączenie lampy 3 kable. Co w przypadku, gdy w lampie mamy 3 przewody, lub potrójną kostkę? Podłączenie żyrandole 3 kable nie jest trudne. Aby rozpocząć podłączenie lampy sufitowej 3 kable, należy przede wszystkim zidentyfikować znaczenie 3 żyły. Może mieć ona 2 zastosowania – będzie to albo przewód ochronny, albo dodatkowa żyła zasilająca. To samo sprawdzamy po stronie przewodów sufitowych. Jeśli wszystko do siebie pasuje – możemy przystąpić do połączenia. Co, jednak jeśli nie pasuje, lub – co gorsza – jeśli z sufitu wystają jedynie 2 przewody? Jak podłączyć lampę 3 przewody w takim wypadku? Szczęśliwie nic straconego.
Jeśli brakuje nam miejsca do wpięcia przewodu ochronnego, to najprostszym rozwiązaniem jest po prostu zostawienie wolnego miejsca w kostce i niepodłączanie go (zaizolowanie, jeśli jest luźny). Ewentualnie doprowadzenia go do jakiegoś uziemienia. Brak podłączenia wpływa negatywnie na bezpieczeństwo użytkowania lampy (np. w przypadku przebicia fazy na obudowę nie będzie on chronił przed porażeniem), jednak nie wpływa na samo jej działanie.
Jeśli natomiast nie mamy możliwości podpięcia dodatkowego gniazda fazowego, sprawa ma się nieco gorzej, lecz nie beznadziejnie. Dwa przewody fazowe oznaczają, że lampa dedykowana jest do podłączenia pod włącznik podwójny, którym możemy odpalać częściowo źródła światła w nim zamontowane. Brak możliwości podłączenia jednej z faz zasilania oznacza, że nie będzie możliwości ich rozdzielenia, jednak nie znaczy wcale, że cześć lampy nie będzie świecić. Jak więc wykonać podłączenie lampy 3 kable w takim przypadku? Otóż wystarczy zmostkować 2 przewody fazowe ze sobą. Wtedy podłączając jeden z nich pod przewód fazowy w instalacji, puścimy 230V zarówno na jedną, jak i drugą żyłę, dzięki czemu zaświeci cała lampa.
Pójdźmy więc o krok dalej – podłączenie lampy sufitowej 4 kable. Wydawać by się mogło, że skoro mamy kolejną żyłę to analogicznie powinien wzrosnąć również poziom trudności takiej lampy. Otóż nic bardziej mylnego. Podłączenie lampy sufitowej 4 kable realnie nie różni się znacznie od tego, co mamy w przypadku 3 żył. Wystarczy powtórzyć wszystko to, co uczyniliśmy w przypadku instalacji trzyżyłowej. Jedyna różnica to ta, że najprawdopodobniej pojawi się co najmniej jedna linia fazowa więcej. Montaż lampy sufitowej z 4 żyłami nie różni się więc znacząco od tej z 3. Podobnie sytuacja ma się w przypadku 5 żył i więcej – schemat podłączenia żyrandola pozostaje taki sam. Jedyne, co musimy sprawdzić, żeby wiedzieć, jak podłączyć lampę to która żyła odpowiada za daną funkcję produktu. Innymi słowy, czy jest to podłączenie lampy sufitowej 4 kable, czy więcej – sam schemat działania pozostaje ten sam.
Skoro wyjaśniliśmy już sposób podłączenia, przejdźmy do kolejnej istotnej sprawy – podłączenie lampy a kolory kabli. Tak jak napisaliśmy wcześniej, aby prawidłowo podłączyć lampę czy plafon LED należy prawidłowo zidentyfikować przewody i odpowiednio je spiąć. Aby to zrobić, trzeba zatem znać znaczenie kolorów kabli. Jeśli chodzi o podłączenie lampy kolory kabli, które musimy znać to:
Widząc taki kolor przewodu, od razu przyjąć można, że mamy do czynienia z przewodem ochronnym. Rozpoznanie go jest ważne głównie w przypadku montażu lamp 3 żyłowych do instalacji 2 żyłowych. Jest to ważne celem weryfikacji czy potrzebne będzie mostkowanie na lampie.
Kolor przewodu neutralnego – niezbędne jest podłączenie go do prawidłowego działania lampy.
Przewód fazowy, w którym płynie napięcie 230V. Co ważne, przewód nie zawsze jest brązowy, czasem bywa czarny, a nawet biały, szary, czy też czerwony. Realnie w zależności od producenta może mieć on dowolny kolor, z wyjątkiem niebieskiego i żółto-zielonego, które zarezerwowane są dla żyły neutralnej i ochronnej. Najczęściej stosuje się jednak brąz. Zawsze jednak musimy przeprowadzić weryfikację stanu faktycznego prawidłowego przypisania kolorów przewodów za pomocą miernika.
Sprawdź nasze pozostałe artykuły na temat montażu oświetlenia
Znając znaczenie kolorów, powinniśmy wiedzieć jak je spiąć. Co, jednak jeśli w lampie jest kostka do lampy sufitowej z symbolami, a nie kolorowe przewody? Żeby wiedzieć, jak podpiąć żarówkę do kostki (czy też całą lampę), musimy powiązać symbole z kolorami, czy też bardziej ich znaczeniem. Standardowa kostka do lampy sufitowej posiadać będzie oznaczenia jak poniżej:
Często zamiast w formie literowej zapisane w postaci znaku wizualnego (odwrócone T z dwiema kreskami, najczęściej wewnątrz koła). Jest to oznaczenie linii ochronnej, w którą wpiąć należy przewód żółto – zielony.
Oznaczenie żyły neutralnej. W to miejsce wpinamy przewód niebieski instalacji elektrycznej.
Oznaczenie linii fazowej. W lampach czasem zamiennie stosowane z literą F oznaczającą fazę (częste w złączach szynoprzewodów). W przypadku lamp, gdzie mamy podział na kilka faz często oznaczenie idzie w parze z numerem, opisujący konkretną linię, np. N1, N2, N3. Odpowiednio podłączamy pod nie przewody fazowe, czyli brązowe, czarne etc. Dzięki temu możemy sterować lampą np. przy pomocy włącznika dwu czy trzy-przyciskowego.
Podsumowując wszystko, co napisaliśmy powyżej, pytanie, jak podłączyć lampę nie powinno nastręczać więcej problemów. Nie ważne, czy montujemy plafon LED, czy do montażu przygotowana jest lampa wisząca. Jeśli będziemy trzymać się oznaczeń, na pewno wszystko pójdzie jak z płatka. Najważniejsze jednak to pamiętać o bezpieczeństwie. Pamiętajcie, montaż lampy sufitowej zawsze powinien odbywać się przy wyłączonym napięciu.
Ten blog oferuje kompleksowy przewodnik, jak samodzielnie podłączyć różne rodzaje lamp sufitowych, od plafonów LED po lampy wiszące. Podkreśla, że prawidłowe podłączenie lampy jest kluczowe nie tylko dla estetyki, ale przede wszystkim dla bezpieczeństwa użytkowania. Zaczynając od zidentyfikowania rodzaju lampy i sposobu jej montażu, blog szczegółowo wyjaśnia proces podłączania różnych typów oświetlenia sufitowego. Podkreślono różnice między modelami lamp, takimi jak plafony LED podtynkowe, natynkowe oraz plafoniera LED, oraz wyjaśniono, jak różnią się one pod względem instalacji. Blog zawiera także porady dotyczące rozpoznawania i podłączania przewodów o różnych kolorach, co jest kluczowe dla bezpiecznego podłączenia lampy. Podsumowując, blog stanowi nieocenioną pomoc dla każdego, kto chce samodzielnie zamontować oświetlenie sufitowe. Podkreśla, że przy zachowaniu odpowiednich środków bezpieczeństwa i dokładnym śledzeniu instrukcji, montaż lampy sufitowej może być prosty i bezproblemowy. Ważne jest, aby zawsze przestrzegać zasad bezpieczeństwa i upewnić się, że zasilanie jest wyłączone przed rozpoczęciem jakichkolwiek prac montażowych.
Artykuł napisany przez Emil Okrasa, 22 lutego 2021
