Prawidłowe oświetlenie ulic ma kluczowe znaczenie dla komfortu i bezpieczeństwa mieszkańców. Dobrze dobrane oprawy oświetleniowe, które są trwałe i zapewniają bezproblemową widoczność po zmroku, sprawiają, że użytkownicy dróg mogą bez przeszkód poruszać się po chodnikach i ulicach. Dzięki temu liczba groźnych wypadków, a także rabunków znacznie maleje. Sam sposób oświetlania miast znacznie rozwinął się na przestrzeni ostatnich lat. Początkowo stosowane standardowe żarówki i świetlówki zostały zastąpione oświetleniem LED, które często generują nawet większą ilość światła przy użyciu podobnej ilości energii. Zwrócono również większą uwagę na potrzeby pieszych i rowerzystów oświetlając chodniki i ścieżki rowerowe. To również znacznie wpłynęło na poprawę bezpieczeństwa użytkowników dróg.
Jednak jakie powinno być prawidłowe oświetlenie? Na to pytanie nie da się jednoznacznie odpowiedzieć, ponieważ dzisiejsze normy precyzyjnie określają parametry świetlne wielu stref drogowych. Z poniższego wpisu dowiesz się:
Oświetlenie uliczne
Żeby zapewnić bezpieczeństwo, a także funkcjonalność dróg miejskich, konieczne jest spełnienie Polskich Norm, a także europejskich wymagań. Te są co jakiś czas rozbudowywane i aktualizowane, gdy technologie lub badania na dany temat się rozwiną. Jedną z najnowszych zmian, jest dodanie Części 5, która omawia źródła światła z ekologicznego punktu widzenia. Nie wolno już stosować byle jakich źródeł oświetlenia, a wyłącznie te, które emitują wystarczającą ilość światła, nie zużywając przy tym, ogromnych ilości energii są dopuszczane do użytku.
Lampa uliczna LED Vespa o kodzie KFVA60NBAS to energooszczędne rozwiązanie oświetleniowe do przestrzeni zewnętrznych. Barwa neutralna o strumieniu świetlnym 6600lm.
Wymagania w powyższych normach mają na celu zwiększenie komfortu i bezpieczeństwa użytkowników ruchu drogowego, ale również zwiększenie efektywności energetycznej źródeł światła. Z tego powodu o wiele częściej są dziś używane lampy uliczne LED, które pozwalają oszczędzić od 50 do 80% energii w stosunku do lamp starego typu.
Oświetlenie uliczne — normy
W części drugiej normy PN-EN 13201-4:2016 opisane są klasy oświetleniowe, które reprezentują wymagania wizualne poszczególnych grup użytkowników ruchu. Każda z nich ma odmienne wymagania wizualne w zależności od ruchu samochodowego, pieszego czy stref konfliktowych. Sam proces ustalania klasy oświetlenia danego odcinka drogi różni się w przypadku drogi istniejącej i projektowanej.
Zobacz również nasze inne artykuły o oświetleniu ulicznym
W przypadku drogi projektowanej przyjmuje się potencjalną liczbę użytkowników, a także liczbę kolizji spowodowanych występowaniem różnych uczestników ruchu. Natomiast gdy droga istnieje, wykonuje się na niej serię pomiarów luminancji, natężenia oświetlenia oraz natężenia ruchu. Na tej podstawie określa się i przypisuje, do jakiej klasy przypada dany odcinek drogi.
Klasy oświetleniowe, które można wyróżnić to:
Dodatkowo każdą klasę można podzielić na podklasy, które w jeszcze precyzyjniejszy sposób przedstawiają właściwości świetlne danego obszaru. Każda z nich posiada również opisane parametry luminancji, równomierności emitowania światła i olśnienia. Dzięki nim projektant wie, z jakich źródeł światła powinien korzystać i jakie rozwiązania stosować, by otrzymać system oświetlenia zapewniający najwyższy poziom bezpieczeństwa.
Norma oświetlenia zewnętrznego
Tak jak drogi i strefy ruchu można podzielić na klasy, tak w przypadku oświetlenia zewnętrznego, również można znaleźć normy omawiające parametry świetlne wielu miejsc. Nie będziemy przecież stosować norm ulicznych do miejsc, które służą zupełnie innym celom. Oświetlając zatem stadion lub teren kolejowy należy stosować zupełnie inne normy i rozporządzenia, niż w przypadku dróg czy osiedli mieszkaniowych.
Dwie najpopularniejsze normy oświetlenia zewnętrznego to:
Podobnie jak w przypadku norm oświetlenia ulicznego, przedstawiają wymagania oświetleniowe dla wybranych miejsc, biorąc przy tym pod uwagę komfort widzenia i wydolność wzrokową ludzi.
Niezależnie jednak od rodzaju oświetlenia zewnętrznego, niemal zawsze najlepszym wyborem będą lampy LED. Charakteryzują się one:
Oświetlenie uliczne i zewnętrzne różni się od siebie pewnymi detalami. Normy dotyczące oświetlenia ulic, mają na celu zapewnienie maksymalnego komfortu i bezpieczeństwa użytkownikom drogi. W przypadku innych norm, jak np. oświetlenia wydarzeń sportowych, te mają za zadanie zapewnienie najlepszej widoczności dla publiczności i zawodników. Niezależnie jednak od rodzaju oświetlenia zewnętrznego, stosowanie się do norm i przepisów jest obowiązkowe.
Artykuł napisany przez Marcin Pietrasik, 10 stycznia 2022
